Avrupa’nın en büyük doğal yaşam alanlarından biri olan Ormanya’da, nesli tükenme tehlikesi altında bulunan kızıl geyiklerin popülasyonunun artırılması ve doğal dengenin korunması amacıyla önemli çalışmalar sürdürülüyor. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü işbirliğiyle hayata geçirilen “Kızıl Geyik Yerleştirme Projesi” kapsamında, Kartepe’de bulunan Ormanya’da yetiştirilen geyiklerin sayısı şu ana kadar 57’ye ulaşmış durumda. Proje; nesli tehlike altında olan bu değerli türün sayısının artırılması, ekosistemin dengesinin korunması ve yerel biyoçeşitliliğin zenginleştirilmesi gibi hedefleri içeriyor.

Doğaya Salım ve Üreme Süreci

Proje, 3 yıl sürecek kapsamlı bir çalışmayı içeriyor. Bu süre zarfında Ormanya’da dünyaya gelen geyikler, belirli aralıklarla doğal ortama salınarak yaban hayatıyla buluşturuluyor. Kızıl geyikler, bahar aylarında eski boynuzlarını dökerek, yerine daha güçlü ve görkemli boynuzların çıkmasına hazırlanıyor. Özellikle erkek geyiklerin boynuz dökümü, her yıl Şubat sonu gibi öngörülen dönemlerde gerçekleşiyor ve bu süreç, hayvanların yaşam döngüsünde önemli bir yer tutuyor. Aynı zamanda dişi geyiklerde ise, Haziran ayı itibariyle başlayan doğum süreci ile yeni nesillerin üretilmesi hedefleniyor.

Ormanya Doğal Yaşam Parkı’nda görev yapan veteriner hekim Muhammet Nalkıran, erkek geyiklerin her yıl Şubat ayı sonunda boynuzlarını döküp, yerine daha ihtişamlı boynuzların çıktığını belirtti. “Bu süreç için ayrı bir rasyon programı uyguluyoruz. Dişi geyiklerimizin ise doğum zamanları genellikle Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları gibi dönemlerde oluyor. Gebelik süreçlerini daha sağlıklı kontrol altına alabilmek için onların rasyon programlarını özenle hazırlıyoruz,” ifadelerini kullandı.

Projenin Uygulama Aşamaları ve Doğaya Kazandırma Çalışmaları

“Kızıl Geyik Yerleştirme Projesi”nin ilk etap çalışmalarında, doğal yaşam alanlarına düzenli olarak geyik kazandırma çalışmaları yürütülüyor. İlk etap için planlanan 40 geyikten 20’si şu ana kadar doğaya kazandırıldı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Samanlı Dağı ve Seyrek Yaban Hayatı Geliştirme Alanları’nda yetişkin geyiklerin salım işlemlerini gerçekleştiriyor. Proje kapsamında geyiklerin doğaya salınması sadece popülasyon artışını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda yerel halkın doğa ile uyum içerisinde yaşaması ve doğal yaşamın korunması konusunda farkındalığın artırılmasına da katkı sunuyor.

Nalkıran, “Geyikleri doğaya saldık bitti diye bir durum yok. Bizler bunun takibini, devamlılığını ve turizme kazandırdığımız süreci ilmek ilmek işliyoruz. Çip ve tasmalarla birlikte gönderdiğimiz bölgedeki geyiklerin araştırmasını yapıyoruz. Yerleştirmiş olduğumuz foto kapanlarla, geyiklerin hayatta kalma başarısını ve olay olgusunu yakından izliyoruz. Bölgede bulunan vatandaşların bilinçlendirilmesi için eğitim ve destek çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bunun dışında, insanlar ve geyiklerin karşılaşamaması için emniyet ekipleriyle iletişime geçerek, bölgede trafik levhalarının artırılmasını sağlıyoruz. Projemiz, sadece hayvan salımı yapmakla kalmıyor; popülasyon artışını ve halkın bilinçlenmesini sağlamak gibi önemli hedeflere de sahip,” dedi.

Mevsimsel Süreçler ve Popülasyon Artışı

Ormanya Doğal Yaşam Parkı’nda yetiştirilen geyik sayısının 57’ye ulaşması, popülasyonun güçlenmesi açısından umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Yaklaşık 25 dişi geyik bulunan bu popülasyonda, her yıl tüm gebeliklerin başarılı sonuçlanmasa da ortalama 20 yavru doğarak türün devamlılığı sağlanmaya çalışılıyor. Bu durum, hem ekosistem dengesinin korunması hem de bölgedeki biyoçeşitliliğin artırılması açısından önemli bir adım olarak görülüyor.

Kızıl geyiklerin boynuz dökme süreci ve sonrasında gelişen boynuzların, türün sağlıklı bir şekilde yaşama kapasitesini yansıttığı gibi, aynı zamanda doğal seleksiyon ve adaptasyon süreçlerinin de bir göstergesi olduğu belirtiliyor. Bu doğal olay, hem hayvan davranışları hem de ekosistem dinamikleri açısından bilim insanları tarafından yakından takip ediliyor.

Projenin Genel Amacı ve Toplumsal Katkıları

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve ilgili doğa koruma kurumları tarafından yürütülen bu proje, sadece kızıl geyik popülasyonunun artırılmasını hedeflemekle kalmıyor; aynı zamanda doğanın korunması, ekosistem dengesinin sağlanması ve yerel turizmin canlandırılması gibi çok boyutlu amaçlara sahip. Yerleştirme projeleri, doğal yaşam alanlarının restorasyonu ve biyolojik çeşitliliğin desteklenmesi açısından önemli bir model oluşturuyor.

Proje sayesinde, bölgede hem yerli hem de yabancı ziyaretçilere doğal yaşamın sunduğu güzellikler ve biyolojik çeşitlilik deneyimleme fırsatı sunulurken, aynı zamanda bölgedeki ekosistem ve çevre bilincinin artırılması da hedefleniyor. Bu çalışmalar, gelecek nesiller için doğanın korunması ve sürdürülebilir yaşam alanlarının oluşturulması açısından büyük önem taşıyor.

Ormanya’da yaşanan bu olumlu gelişmeler, kızıl geyiklerin doğada yeniden canlanması ve doğal yaşam alanlarının güçlendirilmesi konusunda umut verici bir örnek olarak öne çıkıyor. Proje, yerel yönetimlerin doğa ile uyumlu, sürdürülebilir projelere olan bağlılığını ve doğal zenginliklerin korunması için gösterdiği çabayı gözler önüne seriyor.